مرتضی محجوبی

مرتضی محجوبی (زاده 1278 در تهران – درگذشته 1 فروردین 1344)، نوازنده پیانو اهل ایران بود. او از بنیان‌گذاران موسیقی ملی ایران به‌شمار می‌رود. وی سال‌ها تکنواز پیانو در برنامه گل‌های رنگارنگ بود. مرتضی محجوبی در محافل هنری ایران به نام مرتضی‌خان یا مرتضی‌خان محجوبی معروف بوده‌است. وی برادر رضا محجوبی است.او برای تعلیم موسیقی به حسین هنگ‌آفرین معروف به حسین‌خان  سپرده شد. در ده سالگی هنگام کنسرت عده‌ای از هنرمندان در سالن سینما فارووس، آواز عارف قزوینی را با پیانو همراهی کرد. مرتضی به زودی سرآمد نوازندگان پیانو در زمان خود شد. اهمیت کار محجوبی، در این است که باسازی کاملاً اروپایی، موسیقی ایرانی را به خوبی می‌نواخت. این نحوهٔ نوازندگی خاصِ خود او بود و دقیقاً تأثیر یک ساز صددرصد اصیل و سنتی را در شنونده باقی می‌گذارد. بدین ترتیب محجوبی یکی از پایه‌گذاران موسیقی ملی ایران به حساب می‌آید. وی علاوه بر نوازندگی، چندین تصنیف و پیش‌درآمد و رِنگ نیز تصنیف کرده‌است. تصنیف‌هایش پلی است میان تصنیف‌های عارف قزوینی و علی اکبر شیدا و تصنیف‌های زمانه‌اش. در کارش آثار قدما را مد نظر داشت ولی اثر خود را به صورتی جامع‌تر ارائه می‌داد. در این زمینه کافی است به تصنیف معروف او با مطلع «من از روز ازل دیوانه بودم» که با صدای غلامحسین بنان خوانده شده اشاره کرد. لازم است ذکر شود که مصرع اول شعر «من از روز ازل دیوانه بودم» را خود مرتضی‌خان محجوبی سروده و باقی شعر از رهی معیری است. مرتضی محجوبی نت نمی‌دانست، ولی برای خود نتی اختراع کرده بود که بی‌شباهت به خط سیاق نبود.مرتضی‌خان محجوبی 1 فروردین 1344 در سن 65 سالگی در گذشت. بنابر وصیت وی، اکبر گلپایگانی پس از خاکسپاری بر مزارش آواز خواند.